Większość moich gości przyjeżdża do Serbii aby odpocząć, pozwiedzać ale przede wszystkim dobrze zjeść. Lokalna kuchnia jest przebogata, oparta na sezonowych produktach i starych przepisach. Z dobrym jedzeniem wspaniale się łączy dobre, serbskie wino.
Pewnie nie słyszeliście o serbskich winach, ale to po części dlatego, że miejscowi producenci są w stanie zaspokoić potrzeby lokalnych klientów i nie mają nadwyżek, które można by eksportować. Dlatego polecam próbować win na miejscu, a te, które się Wam spodobają zabrać ze sobą.
Winnice są w każdym miejscu nadającym się pod uprawę winorośli. Gospodarze robią ten szlachetny trunek na swoje potrzeby i według receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Takie domowe wino jest serwowane specjalnym gościom i wierzcie mi zazwyczaj jest bardzo dobrej jakości.
A tradycja robienia wina sięga tu czasów rzymskich i wcześniejszych.
Wtedy to na terytorium dzisiejszej Serbii, a dokładniej regionu Śrem, winorośl była uprawiana już przez plemiona ilirskie. Jednak rozkwit uprawy winorośli przypada właśnie na panowanie Rzymian. Cesarz Marek Aureliusz Probus (232 – 282 n.e.) znósł, przez prawie dwa wieki obowiązujący, zakaz hodowli winorośli w prowincjach i osobiście zaszdził pierwszy krzak winogron. Miało to miejsce niedaleko Sirmium, dzisiejszej Sremskiej Mitrovicy, skąd notabene pochodził ten cesarz, a do dziś istnieją ślady zabudowań i piwnic z tamtego okresu. Historyczne źródła mówią o tym, że pierwsze sadzonki winorośli przywieziono z półwyspu Apenińskiego ponad 1700 lat temu!
W późniejszym czasie Serbia była producentem wielu dobrych win. Niestety w XX wieku obie wojny światowe zmniejszyły powierzchnię upraw a potem w epoce komunizmu produkowano wino, ale było ono marnej jakości. W ten sposób serbskie wina straciły renomę.
Wielki powrót serbskich win na rynek lokalny i międzynarodowy możemy śledzić od początku XXI wieku. Winiarze stale odnawiają niegdysiejsze winnice, powiekszają areały obsadzone winoroślą. Państwo pomaga oferując dopłaty do upraw. Były one co prawda jednorazowe i wynosiły 12.000 euro, ale korzystnie przyczyniły się do rozwoju winnic.
Producenci wina wrócili do uprawy starych odmian winorośli, w tym autochtonicznych.
Autentycznymi serbskimi odmianami są:
Grašac
To odmiana białych winogron, od wieków uprawiana na Fruszkiej Górze. Od niedawna przeżywa eksplozję popularności. Przez wieki jako „włoski riesling“ była używana jako tani surowiec do masowej produkcji win. Współcześni winiarze przywrócili tej odmianie oryginalną nazwę, zwracając uwagę na jakość i teren, z jakiego pochodzi. Grašac stał się gwiazdą w karcie win nie tylko w Serbii. W tym roku jeden Grašac zdobył tytuł Best of Show na „Decanter World Wine Awards“ w Londynie.
Prokupac
To najbardziej znana i najważniejsza autochtoniczna odmiana Serbii. Przed ponad stu laty była ona najczęściej uprawianą winoroślą w centalnej części kraju. W połowie XX wieku jej powierzchnie tak drastycznie się zmniejszyły, że groziło jej wymarcie. Za powrót w wielkim stylu tej odmiany najbardziej są zasłużeni winiarze z malego regionu winnego Župa. Tam właśnie Prokupac rozpoczął nowe życie. Ta odmiana daje eleganckie czerwone wina, z aromatem czerwonych i czarnych owoców i dyskretnymi tonami przypraw. Te wina łatwo zapamiętać i jaszcze łatwiej pokochać.
Probus
To dziecko, które nie jest podobne do żadnego ze swoich rodziców. Po prostu Probus. Nazwany na cześć cesarza powstał przez skrzyżowanie cabernet sauvignon i kadarki. W ostatnim dziesięcioleciu okazał się prawdziwym atutem winnic na Fruszkiej Górze. Jego popularność nie spada i areały stale się powiększają. Z tej odmiany powstają wspaniałe czerwone wina z nutą jeżyny, jagody i czarnej porzeczki. Na stole Probus tworzy świetną parę z dojrzałymi serami czy stekiem wołowym.
Bagrina
To szeroko znana lokalna odmiana winogron, która popularność zawdzięcza serialowi telewizyjnemu „Tajemnica winorośli“ (Tajna vinove loze) emitowanemu w tym roku w serbskiej telewizji. Ta do niedawna rzadka odmiana białych winogron pozostała w uprawach w regionie winnym Negotinska Krajina. Z tej odmiany otrzymujemy białe wina ze specyficznym aromatem owocowym ale też akacji, jaśminu i wiciokrzewu. Bagrina jest także odmianą, z której robi się słynne pomarańczowe wina.
Dobrych win spróbujecie w winnicach rozsianych w całej Serbii, ale też w belgradzkich winotekach i barach winnych. I jedne i drugie oprócz wina oferują wybrane serbskie sery, tradycyjne wędliny i lokalne pieczywo.
Opowieści o winie mogę snuć w nieskończoność, ale to już przy innej okazji lub przy spotkaniu na żywo 🙂 Wtedy też usłyszycie o słynnym wśród Polaków winie jeżynowym.
