Месец: новембар 2024.

W kościele prawosławnym rozpczął się wlaśnie post przed Bożym Narodzeniem. Będzie on trwał 40 dni, do Bożego Narodzenia 7 stycznia. Tradycyjnie nie spożywa się wtedy mięsa, nabiału, jajek, ale też w zależności od dnia, ryb.

Jeżeli wziąć pod uwagę te wszystkie ograniczenia, to pozostaje nam roślinne pożywienie, ziarna, orzechy i oleje. W tym akurat poście ryba jest dozwolona w soboty,  niedziele i w duże święta. Taki rodzaj postu ma wiele wspólnego z dietą wegetariańską, a jeżeli nie będziemy jeść ryb to nawet wegańską. Tak więc wbrew stereotypom o tym ile mięsa się spożywa w Serbii, weganie nie umrą z głodu. Nikt nie umrze z głodu, bo największym strachem serbskiej gospodyni jest to, że zabraknie jedzenia, więc potrawy przygotowuje się w ilościach hurtowych.

Wszystkie szanujące się restauracje przez cały rok w swoim menu mają postne dania. W okresie postu często mają jeszcze dodatkowe pozycje postne. Takie dania są oznaczone w menu jako POSNO. Tu znajdziemy prebranac – postna fasolka po bretońsku, różne rizotta, grillowane warzywa, sałatki, surówki i oczywiście wiele słodyczy jak baklavy, postne ciastka.

I chciałabym jeszcze dodać, że kalmary, bardzo smaczne w Belgradzie, nie należą do ryb i można się nimi delektować każdego dnia postu. Rakija z resztą też jest w poście dozwolona 🙂

A mięsożercy nie muszą się martwić, poszczących nie jest wielu i klasyczne dania mięsne cały czas są dostępne.

Zazwyczaj w przeddzień slavy gospodyni piecze kolač. Jest to drożdzowy chleb z białej, pszennej mąki z dodatkiem wody święconej. Wygląd takiego kolača w dużej mierze zależy od umiejętności plasycznych i kulinarnych pani domu ale pewne elementy są niezbędne i znajdują się na wszystkich wypiekach przygotowywanych z okazji slavy.

Kolač jest symbolem ciała Chrystusa, wino, którym się go polewa przedstawia krew Chrystusa. Dlatego na środku tego okrągłego chleba, znajduje się pieczęć z wyciśniętymi w cieście z literami IS HS NI KA (w cyrylicy oczywiście), co jest skrótem greckiego „Jezus Chrystus zwycięża“. Drewniane pieczątki z literami kupuje się w cerkwii ale często są przekazywane z pokolenia na pokolenie.